Siberhondrik Misiniz?
Dünya, pandemi ile mücadelesinde bir yılı geride bıraktı. Bu süreçte her şey online olarak devam etti ve ekran başında geçen süremiz inanılmaz seviyelerde arttı bu da beraberinde maruz kaldığımız dijital teması ve bize etkilerini en üst noktaya çıkardı. Salgından öncede bildiğimiz birçok dijital rahatsızlıklar artık literatürlerde yer almaya ve kabul görmeye başladı. Ego sörfçüsü, siberhondrik, blog ifşacısı, vikipedikolik… Bunlar tıp dergisi New Scientist’e göre internet rahatsızlıkları.
Siberhondrik bozukluk, somotoform bozukluklardan hastalık hastası olma durumu dediğimiz Hipokondriazis’in bir çeşididir. Siberhondrik, rahatsızlıkları internet ortamında bilgi, belge şeklinde araştırarak kendi kendisine tanı koymaya çalışmadır. Bu tip kişiler defalarca hastanelere giderler ama uygulanan tedavinin yetersiz olduğunu hatta doktorların doğru teşhiste bulunamadıklarını düşünerek tatmin olmazlar. Tahlil sonuçları normal gözükse bile buna itimat etmezler ve internette bu konuda kendi düşünceleri doğrultusunda fikirlerini destekleyen bilgiler bulmak için daha fazla araştırma yaparlar.B edenlerindeki en ufak bir rahatsızlığı bile abartılı bir şekilde araştırırlar. Basit bir emareyi bile çok ciddi bir rahatsızlığa bağlayabilirler. Doğal yollarla yapılan tedavileri daha çekici bulurlar. Çünkü ilaçlara güvenmezler. Bir yandan sürekli rahatsızlıklarla uğraşırken diğer yandan da başka rahatsızlıklara yakalanmamak için sürekli çeşitli vitamin, gıda takviyeleri, antioksidan ve ilaç kullanabilirler.
Kimler bu davranışlara daha yatkın?
Bu tip insanlar içsel ve ruhsal çatışmalar nedeniyle sürekli kendini korumaya çalışır. Tüm sağlık sorunlarını ve şikayetlerini çözme de internet ortamını ve sosyal medyayı kullanırlar.
Sürekli internetten rahatsızlık arayan insanlar nasıl bir kişilik ve psikoloji yapısına sahiptir?
Siberhondrik rahatsızlığı olanların öz saygıları düşüktür ve negatif düşünce yapısına çok yatkındırlar. Bu da vücutta enerjisi birikimine sebep olur. Hasta rolünü benimsemek kişiye ikincil kazançlar sağlayabilir. Düşük benlik saygısını toparlamak isteyen kişi, diğer rahatsızlığı olan kişileri model alıp sadece rahatsızlıklarını değil kişilikleriyle de özdeşim kurmak isteyebilir. Siberhondrik kişiler aslında ilgi çekmek isteyen, yardım edilmesini bekleyen hatta biraz pohpohlanmak için şefkat arayan birine dönüşürler. Unutulmaması gereken şey, siberkondrik kişiler gerçekten rahatsız olduğuna inanır. Kesinlikle sorunu var numarası yapmazlar. Siberhondrik kişiler takıntılı olarak hasta olduklarına inanırlar ve şikayetleri hiç eksilmez. Genelde şikayetleri çok fazla olduğu için bunları unutmamak için not alırlar hatta doktora bu listeyle giderler.
Siberhondrik olmak kişiye ve psikolojisine ne gibi zararlar verir?
Öncelikle büyük bir zaman hırsızıdır. İnanılmaz seviyede zaman harcamaya sebep olur ve bu kadar süre ekran başında durmak fiziki yorgunluğa ve göz problemlerine sebebiyet verir. Sürekli kendini dinleyen ve araştıran birisi sosyal hayattan kopar ve dış dünyadan hatta gerçekte hayattan kopabilir. Bu da ciddi anksiyeteli ve depresif duygular yaşamasına sebebiyet verir. Bu kişiler çalışma hayatından da uzaklaşıp maddi problemler yaşayabilirler. Aileleri ve yakınları onlara yardım etmeye çalıştıkça ve başaramadıkça kendilerini çaresiz ve öfke dolu hissedebilirler. Eşleri ya da aileleri de şikayetlerinden bezginlik ya da bıkkınlık gösterdikçe onlarla olan paylaşımları azalır ve internet ortamına daha da yoğunlaşabilirler.
Siberhondrik’lik ne zaman ve nasıl tehlikeli olur?
Siberhondrik’lik, internette araştırma yapmanın günlük hayat kalitesini ve iletişim gücünü düşürmeye başladığı zaman tehlikeli boyutlara ulaşmış demektir. Rahatsızlığı araştırmak için işini gücünü bırakıyor, çevresiyle az görüşüyor, plan yapamıyor, programlarını değiştiriyor, küçücük bir belirti için bile internete bakmadan yapamıyorsa veya hekime sormadan çok fazla ilaç kullanıyorsa rahatsızlık ilerlemiştir demektir.
Siberhondriklere tavsiyeler;
▪ İnternete bakma isteği geldiğinde ötelemeye başka bir konuyla ilgilenmeye odaklanmaya çalışın.
▪ Dikkatinizi bedeninize değil, dış dünyaya verin. Arkadaşlarınızla görüşün, spor yapın, hobi edinin.
▪ Özgüveninizi artıracak telkinlerde ve davranışlarda bulunun.
▪ Uzmanlara güveninizi artırın hatta hekim arkadaşlarınız dostlarınız olursa onlara güveniniz daha artacaktır.
Siberhondri tedavisi mümkün mü?
Siberhondrik’lik TMS, bilişsel davranışçı terapi ve iç görü geliştirme terapisi ile tedavi edilebilmektedir. Tedavi süresi terapilerin süresine göre değişkenlik gösterebilir. Bu probleme sebep olan temel travma ya da sebepleri belirleyip bunları bertaraf etme teknikleri ile psikodinamik yaklaşım zamanla düzelebilmektedir. Bu çalışmada ailenin desteği çok kıymetlidir. Teknoloji amaç değil araç olarak kaldıkça ekranlarda geçen süreyi azalttıkça hobiler edindikçe ve beyni boş bırakmayacak uğraşlarla düzenli bir tempoda kariyerinize odaklandığınızda bu konuda yol alacağınızı göreceksiniz.
