Myomlarda Laparoskopik Cerrahi: Daha İyi Bir Yaşam Kalitesi
Kadınların sıklıkla karşılarına çıkan jinekolojik problem, MYOM!
Ve myomlarda uygulanan
yeni tedavi yöntemleri bizi bu sayıda
Doç.Dr. Rana Karayalçın ile buluşturdu.
Bize kendinizden ve mesleki geçmişinizden kısaca bahsedebilir misiniz?
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum.Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığı eğitimimi Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim Araştırma Hastanesi’nde tamamladıktan sonra da aynı hastanede Endoskopik Cerrahi, Jinekoloji, Perinatoloji, Suda Doğum ve Reprodüktif Endokrinoloji bölümlerinde görev yaptım. İhtisasım sırasında İngiltere’de Queen Elisabeth Maternity Hospital’da bir yıl süre ile ve New York’ta Cornell Medical Center’da, Memorial Sloan Kettering’de ve ihtisasım sonrasında Paris’te Groupe Hopitalier Cochin’de Laparoskopik Cerrahi ve Tüp Bebek üzerine eğitim aldım. Laparoskopik Cerrahi ünitesinde eğitmen olarak çalışarak asistan ve uzman doktorların endoskopik cerrahi eğitimine katkıda bulundum. Karaciğer ve safra yolları cerrahı Prof.Dr.Kaan Karayalçın ile evliyim ve Karya ile Can’ın annesiyim.
Myom nedir? Myomların görülme sıklığı nedir?
Myomlar rahimi oluşturan kaslardan köken alan kitlelerdir. Myomlar kötü huylu tümörler değildir ve kansere dönüşebilecekleri düşünülmemektedir. Myomlar çok sık görülür. Her dört beş kadından birisinde myom görülmektedir.
Myomlar neden olur?
Myomların neden oluştuğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak myomlar kadınlık hormonları olarak bilinen estrojen ve progesterona duyarlıdırlar. Myomların menopozda küçülmeleri ve gebelik sırasında büyüme eğilimlerinin olması myom büyümesinde estrojen hormonunun etkisini düşündürmektedir. Bazı kadınlar özel genleri taşımaları nedeniyle myomlara daha yatkındırlar.
Myomlar ne gibi şikayetlere neden olur?
Myomlar yerleşim yeri ve büyüklüklerine bağlı olarak adet kanamalarının düzensiz ve fazla olması, kasık bölgesinde bası hissi, sık idrar yapma gibi sorunlara neden olabilirler. Myomlar rahim içi dokuya bası yapıyorsa gebe kalmada sorun yaşanabilir. Myomla beraber gebe kalan kadınlarda, myom boyutu ve sayısına bağlı olarak düşük, erken doğum, sezaryen doğum ve doğum sonrası kanama riski artar.
Myom tanısı nasıl konur? Bize biraz myomların yönetiminden bahsedebilir misiniz?
Tanı pelvik ultrasonografi ile konur. Her hangi bir şikayete neden olmayan myomlar belli aralıklarla kontrol edilerek büyümesi takip edilir. Myomların yönetiminde neden oldukları şikayet, büyüklükleri, sayıları ve yerleşim yerleri dikkate alınarak kararlar planlanır. Myomlarda tıbbi yönetim ağır adet kanamalarını azaltmak için kullanılır. Myomların küçültülmesi amacıyla kullanılan hormon baskılayıcı ilaçlar kullanımları durdurulduğunda myomların tekrar büyümesi nedeniyle sadece operasyon öncesi myom boyutlarının küçültülmesi amacıyla kullanılırlar. Embolizasyon yönteminde myomu besleyen damarlar tıkayıcı taneciklerle kapatılarak myomun küçültülmesi sağlanır. Manyetik rezonans rehberliğinde fokuslanan ultrason çok yeni bir uygulanmadır. Değişik dalga boyutlarındaki ultrason enerjisi myomda ısı hasarına neden olur.
Myom cerrahisinde kullanılan yöntemler nelerdir? Myomektomi nedir?
Myomektomi, myomların çıkarılması işlemidir. Laparoskopik yöntemle göbekten yapılan daha sonra fark edilemeyecek kesiden kamera yerleştirilerek ve çok ince cerrahi aletler kullanılarak myom çıkartılabilir. Bu ameliyatların geliştirilme amacı normal hayata başlama süresini kısaltmak, komplikasyonları ve ağrıyı azaltmak yara izini minimuma indirmektir. Kapalı myom alma operasyonunda operasyon sırasında kan kaybı daha az, operasyon süresi daha kısa ve operasyon sonrası ağrı daha az olmaktadır. Myomların büyük veya birden fazla olaması durumunda da laparoskopik myomektomi yapılabilmektedir.
Opere olan kadınlar aynı gün evlerine dönebilir, işlerine ve normal aktivitelerine daha çabuk başlayabilirler. Bu operasyonların kişi üzerindeki önemli faydalarından birisi de kozmetik sonuçlardaki farklılıktır. Açık cerrahide karın bölgesine yapılan 10-15cm’lik kesinin operasyon sonrasında büyük bir izi kalmaktadır.
Vajinal yoldan yapılan myomektomide ise rahimin iç yüzeyine doğru büyüyen myomlar rahim ağzından içeri doğru ilerletilen histeroskop adı verilen aletler kullanılarak çıkartılır. Bu yöntemin iyi tarafı çoğunlukla aynı gün eve dönülebilmesidir.
O halde dediğiniz gibi eğer başımıza gelecek olursa hastalıkla kavga etmekten vazgeçmemiz ve doktorumuzun önerilerine uymamız gerekiyor. Peki ya myom nedeni ile rahim alınmak zorunda kalınırsa ne olur?
Artık Türkiye’de de rahimin alınması gereken kişiler için laparaskopik total histerektomi olarak adlandırılan kapalı rahim alma operasyonu gerçekleştirilmektedir. Yeni gelişen kapalı rahim alma ameliyatlarında göbek deliğindeki küçük kesiden karına yerleştirilen laparoskop adı verilen optik alet ile karın içi organların gözlenmesi sonrasında ince cerrahi aletler yardımı ile yumurtalıklar ve rahim çıkartılmaktadır. Kapalı rahim alma ameliyatları hastanede yatış süresini, normal hayata başlamak için geçen zamanı, operasyona bağlı ağrı ve komplikasyonları azaltarak kadın sağlığında önemli ilerleme sağlamıştır. Klasik rahim alma operasyonu daha uzun bir hastanede kalış süreci ile birliktedir. Normal hayata dönüş süresi iki aya kadar uzayabilir.
Laparoskopik cerrahide göbek deliği içinde ameliyat sonrası fark edilemeyen 1 cm’lik kesi ve genellikle kasıklarda iki adet çok küçük kesi ile operasyon tamamlanmaktadır. Karında kalıcı yara izi oluşmamaktadır. operasyon sonrası hızlı fiziksel geri dönüş yanında duygusal destek de sağlanmaktadır.
Türkiye’de en sık yapılan jinekolojik operasyon rahim alma ameliyatıdır ve Amerika’da rahim alma operasyonlarının %30’u laparoskopik yolla yapılırken bizde bu oran %1-2 de kalmaktadır.
Laparoskopik rahim alınması kimler için uygundur?
Laparoskopik rahim alma operasyonu rahim alınması kararı verilen hastaların büyük çoğunluğunda yapılabilir. Enfeksiyon riskinin az olması ve cerrahiyi kolaylaştırması nedeni ile kapalı rahim alma operasyonları obez hastalarda özellikle tercih edilmelidir. Ciddi kardiyak ve akciğer hastalığı olmayan kişiler ileri yaşta olsalar dahi rahim kapalı yolla alınabilir.
Açık cerrahi zorunlu bir ihtiyaç mıdır? Cerrah olarak sizin seçiminiz hangisi?
Ben açık cerrahiye ihtiyaç duyulan hasta oranının çok düşük olduğuna inanmaktayım.
Bir çok kadın rahiminin alınması kararını kabullenmeden önce alternatiflerini sorgulamaktadır. Ancak karar verildikten sonra cerrahi alternatifleri irdelememektedir. Kapalı cerrahinin faydalarını bilirse ameliyat seçimlerinde aktif rol oynayabilir, bu kapalı ameliyatların öğrenilmesini sağlayabilir.
Peki, erken teşhis dediğimiz şey myom için de geçerli mi? Hangi rutin kontrolleri hangi yaş aralıklarında yapmalılar, size hangi sıklıkta gelmeliler?
Biz üreme çağındaki kadınlarda her yıl bir kez jinekolojik kontrol yapılması gerektiğini söylüyoruz. Bu hem rahim ağzı kanseri taraması açısından hem de yumurtalıklar ve rahimde kist ya da myom gibi bir hastalıkların varlığının ortaya konması açısından önemlidir.
Dünya’da yeni trend ameliyatların kapalı yöntemle yapılması mı? Başka hangi jinekolojik ameliyatlar kapalı yöntemle yapılabiliyor?
Evet. Artık düzelmenin hızlı olduğu en az yara izi bırakan laparoskopi açık cerrahinin yerini alıyor. Jinekolojide yumurtalık kist ve kitleleri,dış gebelik operasyonları,bağlatılan tüplerin yeniden açılması ve jinekolojik kanserlerde de laparoskopi başarı ile uygulanmaktadır.
Rana Hanım neden Kadın Doğum dersek…
Biz mesleğimizin zorlukları ve yoruculuğunun yanısıra dünyaya gelen bir bebeğe ilk dokunan kişi olmak gibi ayrıcalıklı anları yaşama şansına sahibiz.
Bu olağanüstü keyifli bir deneyim. Ben biraz bencillik yapıp tıpta mutluluğun en yoğun yaşandığı anlara ortak olabileceğim bir alanı seçtim sanırım.
Başka şeyler için zaman kalıyor mu?
Doğrusu kalmıyor. Mesleğimin dışında birşey yapabilsem bende çok memnun olacağım inanın ki. Bizimki o kadar full time bir meslek ki.
Okurlarımız, size nasıl ulaşabilirler?
Web sitemden sorunlarını paylaşabilirler, www.ranakarayalcin.com ve e-mail adresim rkarayalcin@yahoo.com .
Sevgili Rana Hanım, sizi de, aramızdaki elektriği de çok sevdim. Gelecek buluşmamızda çok merak edilen diğer bir konu başlığını, mesela “SUDA DOĞUM”u okurlarımızla paylaşmanızı bekliyoruz.
Tabi ki… Bende sizi tanıdığıma çok sevindim. MAG okurlarına sözüm olsun…
[nggallery id=1372]
